Waterzuivering

Iedere woning zorgt in principe voor een hele hoop afvalwater. Bijna altijd bevatten die resten van wat er ook plaatsvindt in de keuken, badkamer, wc, etc. De zuivering van afvalwater is dan ook bij wet verplicht in heel Vlaanderen. Maar hoe zit dit precies in elkaar?

Verplichte zuivering van afvalwater

Er zijn een aantal verplichten wat betreft het zuiveren van afvalwater die gelden over het hele Vlaamse gewest. Iedereen binnen de grenzen daarvan is verantwoordelijk, zowel op gewestelijk, gemeentelijk als privaat niveau gelden er plichten. Zo ben je zelf verplicht om op eigen kosten je afvoerleidingen aan te sluiten op het rioleringsnet, of je afvalwater zelf te zuiveren vooraleer je je afvalwater loost en als er geen rioleringsnet aanwezig is. Om te weten welke maatregelen je moet treffen kan je terecht de gemeente, waar ook het zoneringsplan zich bevindt.

Bij nieuwbouw of grote werken aan je afvoerleidingen moeten deze eerst gekeurd worden. Dit geldt ten opzichte van alle buizen die dienen voor de afvoer van afvalwater tot aan de openbare aansluiting.

Afhankelijk van het bouwjaar van je woning geldt er bijna overal een verplichting om regenwater van afvalwater te scheiden. Die verplichting geldt sowieso op alle woning die vanaf 1999 gebouwd zijn.

Septische put

De septische put dient niet om afvalwater te zuiveren. Toch vindt er een beperkt proces plaats die een basisbehandeling heeft, dat vooral effect heeft op “zwart (toilet)water”. Zo zal het onder invloed van bacteriën terug vloeibaarder gemaakt worden, waardoor een meer gereinigd deel terechtkomt in de riolering. Dit geldt echter niet als volwaardige waterzuivering.

IBA of individuele behandelingsinstallatie voor afvalwater

Een IBA gaat veel verder dan een septische put wat betreft waterzuivering. Het laat je toe zelf je verontreinigde afvalwater te zuiveren en aan alle voorwaarden te voldoen. Wanneer blijkt dat je verplicht bent om zo’n systeem te plaatsen bij een reeds bestaand gebouw zal de gemeente of rioolbeheerder je contacteren. Bij nieuwbouw moet deze sowieso onmiddellijk geplaatst worden. In sommige situaties zal de gemeente tussenkomen via een subsidie of door het overnemen van de plaatsing en het onderhoud van de installatie.

Een IBA zuivert zowel zwart als grijs afvalwater en komt voor in twee systemen: een intensieve, ondergrondse IBA of een extensieve, bovengrondse IBA.

De intensieve IBA

Intensieve IBA’s werken met een compact systeem dat zich grotendeels onder de grond afspeelt. De types op de markt hiervoor zijn intussen al heel erg uitgebreid maar werken telkens via hetzelfde systeem. Het gaat om een systeem dat erg compact is qua grootte en dus niet veel plaats inneemt. Men ziet boven de grond enkel een sturingskast en enkele deksels. De installatie zelf is ondergronds omhuld door beton of kunststof. Het zuiveringsproces vindt plaats in drie stappen en drie afzonderlijke kamers.

1.  In de voorbezinkkamer worden vaste en vloeibare bestanddelen van elkaar gescheiden. Ook alles wat kan drijven en zinken zal dat in deze fase doen.
2. In de beluchtingskamer komt afvalwater in contact met slib dat organismen bevat die de afbraak in gang zetten. Die worden op constante momenten belucht zodat ze in leven kunnen blijven en de organische vervuiling kunnen blijven bestrijden.
3. In de nabezinkkamer worden het slib en het gezuiverde afvalwater opnieuw van elkaar gescheiden.

Het proces wordt meestal een paar keer doorlopen alvorens men het terug laat afvloeien.

De extensieve IBA

De extensieve variant speelt zich wel nagenoeg volledig bovengronds af en gebeurt op erg natuurlijke wijze. Men maakt immers gebruik van planten zoals riet om het vuile afvalwater te reinigen. Op die manier kan het mooi worden ingepast in elk landschap en is het uiterst geschikt om te combineren met grote oppervlakken tuin. Aangezien het grootste deel wordt aangestuurd door de natuur zelf, zullen de externe kosten voor bijvoorbeeld elektriciteit erg beperkt zijn. Ook dit gebeurt in drie fases.

1. Ook hier komt het water eerst terecht in een voorbezinker die vast en vloeibaar scheidt.
2. Het overblijvende vloeibare deel wordt via pompen naar het extensieve systeem gepompt en verspreid.
3. Door de micro-organismen die zich op de plantenstengels bevinden wordt het afvalwater afgebroken. Dit gebeurt ook weer op regelmatige tijdstippen waarna het water terugkeert naar stap 1.

Er zijn verschillende vegetaties waaruit het extensieve systeem kan worden opgebouwd zoals rietvelden met een zand- en grindbodem, houtskoolbiobedden en zelf een kokosmatfilter. Bijna al deze systemen worden sowieso nog afgewerkt met een filtermengsel en beplanting.