Technieken
Waterbeheer

Regenwaterinfiltratie

In dichtbevolkte gebieden zoals steden zijn er steeds meer en grotere stukken grond verhard. Water heeft zo minder kans om door te dringen in de grond zodat het sneller in de riolen terecht komt. Het gevolg hiervan is dat zowel overstromingen als uitdroging van de grond in stedelijke gebieden drastisch toenemen. Door regenwater te laten infiltreren zorgt men ervoor dat minder regenwater rechtstreeks naar de riolering vloeit en men het grondwater ook beter kan regelen. Dit is regenwaterinfiltratie. In bepaalde situatie is deze techniek zelfs bij wet verplicht.

animatietekening van regenwaterinfiltratie

Werkwijze

Er zijn in praktijk drie mogelijkheden om water te infiltreren, elk ook met hun eigen onderverdelingen. Om te weten welke mogelijkheid het beste bij je woning past, doe je er goed aan om na te gaan over welke bodem je beschikt. Dit kan via kaarten, plannen of eventueel een bodemtest. Veel zal zoals gezegd ook afhangen van de graad van verstedelijking in je omgeving. Op vlak van precieze werkwijze kan je opteren voor een bovengrondse of ondergrondse infiltratie.

Bovengronds via onverharde grond

Een eerste principe is dat van de infiltratiekom. Dit is een lager gelegen deel waar het water zich verzamelt bij regen. Meestal is het een onderdeel in je tuin die geen zwaar gewicht moet verdragen en ruimte genoeg heeft om een aanzienlijke hoeveelheid water op te vangen. Het water zal daarheen vloeien zodat de rest van je tuin gespaard blijft. Ook daar zal het water echter snel verdwijnen. Een infiltratiekom kost nagenoeg geen geld, aangezien ze meestal al aanwezig is. Men moet natuurlijk wel beschikken over een vocht doorlatende grond.

Het tweede principe is de zogenaamde wadi, een afkorting voor Water Afvoer Drainage Infiltratie. Dit systeem wordt vooral gebruikt bij minder doorlatende bodems en combineert de infiltratiekom met een ondergronds infiltratiesysteem. Aan het oppervlak zie je in praktijk geen verschil waardoor het makkelijk te integreren is in een natuurgebied en eender hoe kan worden ingericht. Doordat er ingrijpende werken mee gepaard gaan, zullen de kosten natuurlijk hoger liggen en zal er meer ruimte nodig zijn. Als alles correct is geïnstalleerd, zal er wel amper onderhoud nodig zijn.

Bovengronds via verharde grond

Als je toch verhardingen wil aanbrengen, gebruik je best materialen die waterdoorlatend zijn. Zo kan men toch voldoende gewicht dragen maar tegelijk zorgen dat er water kan wegvloeien. Ook bredere voegen of openingen kunnen een meerwaarde bieden. Enkele mogelijkheden:

  • Grasbetontegels zijn de bekendste en meest opvallende vorm uit de reeks en uitermate geschikt voor parkeerplaatsen en opritten. Ze zijn makkelijk aan te leggen en te onderhouden, goedkoop en creëren een groene uitstraling voor een anders donkere ruimte. De voertuigen die er gebruik van maken kunnen natuurlijk wel olieresten achterlaten die mee in het grondwater stromen.
  • Ook kunststofgrastegels bestaan. Ze hebben het voordeel dat ze nagenoeg onzichtbaar zijn, maar hebben het bijkomende nadeel dat ze maar weinig gewicht kunnen verdragen.
  • Dolomiet is geschikt voor allerhande paden en wegjes maar enkel voor licht vervoer. Zwaardere voertuigen zullen snel putten maken. Dolomietsteentjes zijn wel goedkoop en makkelijk aan te leggen. Ook gewone kiezelsteentjes kunnen hiervoor gebruikt worden.
  • Bedekking met houtspaanders, mos of gemaaid gras staat dan weer ideaal bij tuinpaden. Ze nemen dan ook geen ruimte in, hebben een natuurlijke look, zijn makkelijk te plaatsen en vereisen geen onderhoud.
  • Waterdoorlatende betonstraatstenen werken volgens hetzelfde principe als grasbetontegels maar zijn veel groter en kunnen worden gecombineerd met een afvoersysteem. Bovendien hebben ze een grotere draagkracht maar zijn ze tegelijk ook moeilijker te onderhouden.
Ondergronds

Regenwater dat niet door een waterdoorlatend oppervlak geraakt kan via ondergrondse infiltratie terechtkomen in een speciaal daarvoor geplaatst reservoir. Dat zorgt ervoor dat het water zo de tijd krijgt om op te gaan in het grondwater. Men doet er goed aan het water te filteren vooraleer het in de grond terechtkomt. Men bouwt het best ook uit de buurt van bomen, diepe beplanting en andere bouwstructuren. Ook erop bouwen is absoluut niet aan te raden. Er zijn verschillende mogelijkheden.

  • Een infiltratieput is een grote tank die het water opvangt en waarbij het water onderaan infiltreert in de grond. De beperkte investering en ruimte die je nodig hebt maken dit een populaire keuze. Aan de andere kant heb je hier geen directe zuivering van het regenwater en is ook onderhoud relatief moeilijk.
  • Infiltratiebuizen zijn horizontale kunststofbuizen met openingen in de wanden. Ze liggen meestal laag onder het grondoppervlak en verspreiden zo het water over grote oppervlakken. Bovendien kunnen ze overbouwd worden.
  • Een infiltratiekolk is een verticale, draaiende buis die terechtkomt in een dieper gelegen infiltratiebuizensysteem. Ze wordt voornamelijk gebruikt wanneer de grondlagen net onder het grondoppervlak niet poreus genoeg zijn om water door te laten en infiltratiebuizen te gebruiken. Een groot deel van het water kan gezuiverd worden maar er is wel een hoger kostenplaatje aan verbonden.
  • Infiltratieblokken bestaan uit kunststof en hebben holle ruimte of water doorlatende wanden. Ze zijn overal te gebruiken en hebben een vrij hoge draagkracht wat hen beloopbaar en zelfs overbouwbaar maakt. De investeringskosten hiervoor zijn wel relatief hoog.
  • Een infiltratiebed tenslotte is een dikke laag met grind, lava of betongranulaat dat het water absorbeert en traag terug weer laat doorlopen. Het is makkelijk en snel aan te leggen maar is minder doeltreffend dan andere manieren.

Verplichte infiltratie

Infiltratie van regenwater is bij wet verplicht in een aantal gevallen.

  • Bij nieuwbouw, verbouwingen of uitbreiding van een overdekte constructie met een nieuwe oppervlakte van meer dan 40 m².
  • Bij aanleg, heraanleg of uitbreiding van een water ondoorlatende verharding van meer dan 40 m².
  • Bij het plaatsen van een afwateringssysteem wanneer het water voordien natuurlijk afvloeide.
  • Bij nieuwe verkavelingen zijn collectieve infiltratievoorzieningen verplicht.
  • Dit geldt niet wanneer je bouwgrond kleiner is dan 250 m².

De installatie moet wel voldoen aan een aantal eisen.

  • De capaciteit van je infiltratiesysteem moet 25 liter per vierkante meter afwateringsoppervlakte bedragen.
  • De oppervlakte van het systeem komt dan weer op minstens 4 m² per 100 m² verharding.