Digitale meter en zonnepanelen
Waar vroeger de focus bij de aankoop van zonnepanelen vooral lag op ‘groene energie’ en duurzaamheid, houdt de invoering van de digitale meter vooral in dat heel wat mensen vrezen voor een verlaagde financiële rentabiliteit van zonnepanelen. De grote troef van de digitale meter is echter net dat hij je de mogelijkheid geeft om gegevens over je verbruik op te slaan en te analyseren. Op die manier kan je efficiënter te werk gaan op vlak van je energie consumptie én -productie. Dit geeft niet enkel aan jou wat extra ademruimte, maar aan de hele samenleving.
De beste manier om het rendement van je zonnepanelen te optimaliseren, is om zelf zoveel mogelijk energie op te gebruiken. Zelfconsumptie doe je dan ook het best op de momenten dat de energie effectief wordt gecreëerd, vooraleer die wordt geïnjecteerd op het net. Dat is logischerwijze overdag, en dan nog voornamelijk bij open weer. Dit zijn meestal niet de tijdstippen waarop mensen vaak thuis zijn. Met enkele kleine tips kan je echter wel al grote verschillen bekomen.
Energie die je opwekt en zelf niet verbruikt (je stroomoverschotten die je met je zonnepanelen maakt) kan je verkopen aan je energieleverancier. Het is belangrijk dat je hiervoor een contract afsluit met je leverancier, anders riskeer je dat je energie gratis op het net wordt gezet.
De momenten dat je zonnepanelen op hun best presteren is logischerwijze overdag, en dan nog voornamelijk in de zomer. Dit zijn meestal niet de tijdstippen dat mensen thuis zijn. Met enkele kleine tips kan je echter wel al grote verschillen bekomen. Laat bijvoorbeeld de wasmachine of droogkast overdag draaien.
Veel slimme huishoudtoestellen zal je in de nabije toekomst kunnen verbinden met de digitale meter zodat al deze zaken automatisch kunnen worden ingesteld. Bovendien zal je je eigen verbruik in real time kunnen volgen om nog meer geïnformeerd te zijn over waar verbetering mogelijk is.
Terugdraaiende teller 15 jaar behouden
Aanvankelijk werd een compromis bereikt waarbij mensen die zonnepanelen installeerden voor 2021, nog 15 jaar lang van de terugdraaiende meter konden genieten. Op 14 januari 2021 heeft het Grondwettelijk Hof besloten dat het principe van de terugdraaiende teller in de toekomst niet meer van toepassing is voor zonnepaneleninstallaties. Dit geldt zowel voor bestaande en nieuwe installaties. De vernietiging van deze regeling komt er onder andere na beroep van het VREG. Zij haalden aan dat deze regeling het effect van de nieuwe meter teniet zou doen, namelijk ervoor zorgen dat zonnepanelen eigenaars hun stroom gaan verbruiken op het moment dat deze wordt opgewekt.
Ongeveer een half miljoen gezinnen ervaren negatieve gevolgen door deze beslissing. Enerzijds zijn er de 101 000 families die nu al een digitale meter hebben, anderzijds de 470 000 gezinnen die nog met de terugdraaiende meter werken.
Het merendeel van de gezinnen verliezen nu dus het teveel aan stroom dat ze produceren. Dit leidt tot een duurdere factuur, ondanks de belofte van de vorige Vlaamse regering dat die teller nog 15 jaar zou blijven terugdraaien. Energie-expert Koen Vanthournout van het Vlaamse onderzoeksinstituut VITO zegt wel dat wie in de toekomst 35% van zijn totale energieverbruik zelf opwekt, kan winst maken met de nieuwe digitale meter. Het is ook belangrijk te weten dat je nog steeds je zonnepanelen zal kunnen terugverdienen, maar het zal iets langer duren. Het gaat nu dus om een investering op langere termijn.
Compensatie
De vernietiging van deze regeling zorgde voor veel verontwaardiging en protest bij zonnepanelen- eigenaars. Velen lieten namelijk nog snel zonne- panelen plaatsen in 2020 om te kunnen blijven genieten van de terugdraaiende teller.
De Vlaamse regering kondigde daarom ook aan om een eenmalige compensatie te voorzien voor de mensen die al zonnepanelen hadden voor 2021.
Er zijn twee scenario’s:
- Je hebt al een digitale meter. Je zal in 2021 kunnen rekenen op een compensatie in de vorm van een eenmalige investeringssteun die een rendement van 5% garandeert op de gemiddelde investering voor een zonnepaneleninstallatie. Dat is vergelijkbaar met het rendement van het nieuwe subsidiesysteem van de Vlaamse regering sinds 1 januari 2021. De compensatie kan maximum oplopen tot 4360 euro.
- Je hebt nog geen digitale meter. Er is geen voorrang meer voor de uitrol van de digitale meter voor eigenaars van zonnepanelen. Dat betekent dat wie zonnepanelen heeft niet meer per se vóór eind 2022 een digitale meter zal krijgen, zoals eerst het geval. De digitale meter wordt tussen nu en 2029 volgens je woonplaats geplaatst. Sommige gezinnen zullen dus nog jaren van de terugdraai- ende teller kunnen genieten. Wanneer de digitale meter bij jou geplaatst wordt, heb je recht op de compensatie van de Vlaamse overheid.
De berekening van deze compensatie zal per gezin worden bekeken. Zo wordt er onder andere rekening gehouden met hoelang iemand al zonnepanelen
heeft, het vermogen van de installatie, de subsidie die werd verkregen en hoeveel rendement iemand al heeft gehad. Wie dus al 5% rendement haalde, zal geen compensatie ontvangen. Het zijn de gezinnen met grote installaties (bv. vanwege de installatie van een warmtepomp) die de hoogste compensaties zullen ontvangen. Wie vorig jaar zo’n installatie zette, krijgt 3270 euro. Wie dat in 2018 deed, krijgt 3480 euro.
Een concreet voorbeeld: voor een doorsnee installatie, geïnstalleerd en gekeurd in 2020, op maat van een gemiddeld gezin is een compensatie voor- zien van 1308 euro. Wie diezelfde installatie in 2016 aankocht, krijgt 1744 euro.